دکتر حمید وحیدی

قبل از شروع کار ، موهای ناحیه مورد نظر را کوتاه می کنند که فقط چند میلیمتر بلندی داشته باشد ، سپس براساس رنگ پوست و رنگ مو ، ضخامت و محل موها ، تجهیزات لیزری را تنظیم می کنند . بسته به نوع لیزر و منبع نور مورد استفاده در آن شما و تکنسین مربوطه باید از عینک های محافظ چشم استفاده کنید . همچنین ممکن است لازم باشد سطح پوستتان را با ژل خنک کننده مخصوصی آغشته کنند که در نفوذ اشعه لیزر به داخل پوست موثر است. سپس اپراتورپالسی از نور لیزر را به منطقه مورد نظرجهت حذف موها می تاباند و برای چند دقیقه آنرا بررسی می کند تا پارامترهای مطلوبی قبل از شروع درمان مورد استفاده قرارگیرند . بسته به ناحیه تحت درمان ، زمان ممکن است از 15 دقیقه تا 1 ساعت متغیر باشد . بعد از اتمام مراحل روی محل تحت درمان کیسه آب یخ ، ژل آلوورا ، کرم و لوسیون ضدالتهاب قرارمی دهند.برای انجام جلسه بعدی درمان فاصله 6 هفته ای داده می شود.

دوره نقاهت :
بعد از انجام لیزر ناحیه مورد نظر ممکن ظاهری شبیه پوست آفتاب سوخته داشته باشد که 1 تا 2 روز بیشتر طول نمی کشد . کمپرس آب سرد و مرطوب کننده ها در از بین بردن این حالت کمک کننده اند.همچنین روز بعد از درمان درصورتیکه تاول وجود نداشت می توانند از مواد آرایشی استفاده کنید.طی 1ماه موهای ناحیه تحت درمان تا حدودی رشد می کنند.استفاده از ضدآفتاب توصیه می شود تا پوست در اثر تابش خورشید دچار لک و تغییر رنگ نشود. تاول معمولاً در افراد با پوست تیره ممکن است دیده شود که البته نادر است. سایر عوارض شامل قرمزی ، التهاب و ایجاد زخم موقتی است . به عنوان نکته آخر از آنجایی که نوع مو در افراد مختلف متفاوت است نمی توان پیش بینی دقیقی از تعداد جلسات مورد نیاز انجام داد.

پیشگیری از عود موهای زاید بعد از لیزر :
نقش داروهای ضد هورمون مردانه در پیشگیری از عود موهای زائد بعد از لیزر درمانی قبل از اختراع لیزرهای پیشرفته در درمان موهای زائد معمولاً پزشکان برای پیشگیری از بیشتر شدن موهای صورت و یا بدنه ( مناطق وابسته به هورمون ) و کم رنگ شدن و نازک شدن موها از داروهای ضد هورمون مردانه از قبیل اسپیروینولاکتون ، سیپروترون کامپوندوسیپروترون استات و.....استفاده می کردند و معمولاًهم به علت دوز بالای دارو و طول مدت بالای درمان ( حداقل دو سال) و گاهی عوارض دارو (خصوصاً در دوز بالا ) بیمار دارو را قطع می کرد و نهایتاً درمان با مشکل و شکست همراه بود.بعد از اختراع لیزر ، بسیاری ازبیماران و پزشکان بسیار استقبال کردند و در کوتاه مدت ( زیر یکسال ) هم نتایج خوبی حاصل می شد ولی با گذشت زمان ( چند سال بعد از لیزر ) معلوم شدکه حداقل در نیمی از مراجعین لازم است علاوه بر لیزردرمانی داروهای ضد هورمون مردانه هم نیاز دارند و در صورتی که این گروه از مراجعین تحت درمان با دارو ( همزمان با لیزر ) قرار نگیرند احتمال عود از یک تا چند سال بعد از لیزر وجود دارد.

برای کدام یک از مراجعین مبتلا به موهای زائد علاوه بر لیزر باید دارو هم تجویز کرد ؟
1- کسانی که طی شش ماه اخیر موهای زایدشان درحال پیشرفت و توسعه است.
2- در کسانی که دچار کیست تخمدان خصوصاً تخمدان پلی کیستیک هستند ، حتی اگرعلائم بالینی مثل اختلال پریود و چاقی ، جوش و...هم نداشته باشند.
3- کسانی که علاوه بر موهای زاید دچار یکی دیگر از علائم اختلال هورمونی هستند مثل اختلال پریود ، ریزش مو در جلو یا فرق سر (شبیه نوع ارثی ریزش مو ) ، آکنه یا جوش از نوع هورمونی و...
4- کسانیکه در آزمایشات هورمونی انجام شده ، شکل هورمونی مرتبط با این شکل را دارند.

آیا همه بیماران مبتلا به موهای زاید نیاز به دارو درمانی هم دارند و آیا داروهای ضد هورمونی عوارض هم دارد ؟
همانطور که توضیح داده شد همه مراجعین نیاز به دارو درمانی ندارند ، حدوداً نیمی از افراد مبتلا به هیرسوتیسم نیاز به دارو درمانی هم دارند که موارد آن توضیح داده شد ، ولی آنچه مسلم است معمولاً نیاز به تجویز دوزهای بالای دارو نیست و در بسیاری از موارد با دوز متوسطی از دارو هم میتوان از انتشار وعود موهای زائد جلوگیری کرد به عنوان مثال در قدیم ( قبل از لیزر درمانی ) اسپیرونولاکتون با دوز 200 میلی گرم در روز تجویز می شد ولی بعد از لیزر درمانی در عمل می توان با دوز 50 تا100 میلی گرم اسپیرونولاکتون هم از پیشرفت وعود موهای زائد جلوگیری کرد.مورد بعد اینکه طی چند سال گذشته داروهای ضد هورمونی کم عارضه تر هم تولید شده به عنوان مثال قرص فینستراید یا پروپشیا که برای ریزش سرارثی تجویز می شود نیز می توان از آن برای موهای زائد هم استفاده کرد ، دارویی بسیار کم عارضه فقط نکته مهم آن این است که فرد مصرف کننده باید مجرد باشد و اگر متاهل است حتماً باید از قرص جلوگیری هم استفاده کند تا یقین حاصل شود در زمانی که پروپشیا را مصرف می کند باردار نشود ( مثل خیلی از داروهای دیگر که شخص نباید باردار شود).

آیا داروهای ضد هورمونی مثل موارد ذکر شده می توانند باعث نازایی شوند ؟
طی حداقل ده سال گذشته تحقیقات متعدد و بسیاری در این مورد انجام شده و هنوز ثابت نشده که داروهای ذکر شده باعث نازایی شوند ، لذا ترس بسیاری از خانم ها در این مورد کاملاً بی مورد است.

طول مدت درمان با دارو چه مدت است ؟
بستگی به مشکل هورمونی فرد و علائم کلینیکی بیمار دارد مثلاً می توان درمان را همزمان یا ترجیحاً دو ماه بعد از اتمام دوره ، لیزر شروع کرد و بعد از شش ماه تا یکسال با توجه به وضع هورمونی و سیر و پیشرفت موهای زائد قضاوت کرد و اگر بعد از یکسال موها عود نکرد و علائمی دال بر اختلال هورمونی دیده نشد می شود درمان را قطع کرد و سه تا شش ماه بعد مجدداً بیمار را ویزیت کرد و در صورتیکه علائمی از عود موها دیده شد مجدداً درمان را شروع کرد و بالعکس اگرعلائم دیده نشد مجدداً شش ماه بعد بیمار را ویزیت کرد. در صورتیکه به هر دلیل بیمار نتواند و یا نخواهد .

دارو مصرف کند چه کار باید کرد ؟
اگر بعد از اتمام جلسات لیزر موهای زایدعود نکردند که به هدف رسیده ایم ولی اگر بعد از مدتی شخص متوجه رویش مجدد موها شد بهتر است سریعاً لیزر را تکرار کند چرا که اگر زود اقدام کند تعداد جلسات لیزر کمترخواهد شد ، حتی در بعضی از موارد می توان داروهای موضعی تجویز کرد . مثل کرم های حاوی افلورنیدین eflormithine یا وانیکا vaniqa ده درصد و یا کرم های حاوی گیاه سائوپالمتوsawpalmetho